Wie de folders en websites van universiteiten bekijkt, zou haast geloven dat hun opleidingen allemaal even “top” zijn. Maar de praktijk is anders. Veel hbo-opleidingen bieden niet het verwachte niveau, en communiceren slecht met hun studenten. En bij universitaire opleidingen blijft de arbeidsmarkt soms wel erg onzichtbaar. Maar geen nood: wie kritisch zoekt, kan bij vrijwel elke studie wel een goede universiteit of hogeschool vinden. Hoe? Met de Keuzegids Hoger Onderwijs, die deze week weer is verschenen.
De smaakmaker van de Keuzegids zijn de studentenoordelen per opleiding, gegeven door 50.000 studenten. Ze komen uit de Nationale Studentenenquête die elk jaar in opdracht van het ministerie van Onderwijs bij een groot aantal opleidingen wordt gehouden.
De rapportcijfers die studenten aan hun opleiding geven, vertonen interessante verschillen. In het hbo zijn veel opleidingen eigenlijk te licht, en vind je klachten over de computerfaciliteiten, de informatievoorziening communicatie met studenten of een tekort aan praktische oefening. Op de universiteit zijn er plekken waar studenten klagen over geringe keuzemogelijkheden, of een erg magere voorbereiding op de arbeidsmarkt. En tenslotte – maar dat is zeldzaam – zijn er ook studies waar studenten het programma te zwaar vinden. Alle studentenoordelen, over ruim 1400 opleidingen in het hoger onderwijs, zijn te vinden in de nieuwe Keuzegids Hoger Onderwijs 2008 – editie voltijd. Een handzame gids, met veel toelichting en kritisch advies van de redactie.
Nog steeds trekt de meerderheid van de aanstaande studenten zich weinig aan van informatie over de kwaliteit en arbeidsmarktperspectieven van hun opleiding. Natuurlijk telt ook mee of de studiestad je bevalt, en of je mensen kent die daarheen gaan. Maar als je weet dat ruim 40 procent van alle studenten tijdens hun studie spijt krijgen van hun keuze, is het toch goed om vooraf verder te kijken dan je neus lang is.
Per studie geeft de Keuzegids daarom heldere informatie over toelatingseisen, en over de arbeidsmarkt. Die laatste blijkt bij de economische studies minder goed dan gedacht. Daarna worden bij elke studie de diverse instellingen met elkaar vergeleken. Het gaat dan om aangeboden specialisaties, studietempo, maar vooral om kwaliteitsoordelen van studenten. Ook tussen verwante opleidingen blijken die oordelen vaak fors te verschillen. Er valt dan wel degelijk kritisch te kiezen.
Bij tandheelkunde is er bijvoorbeeld veel kritiek op Acta, het gezamenlijke instituut van de twee Amsterdamse universiteiten. Bij de pabo’s blijkt behalve Amsterdam ook Fontys in Sittard en Roermond afgezakt, terwijl Zeist en Zwollle prima rapportcijfers krijgen. En van de nieuwe opleidingen krijgen Game Architecture in Breda en het University College in Utrecht een hoge waardering.
De Keuzegids is een uitgave van het Hoger Onderwijs Persbureau, een specialist in informatievoorziening over HBO en WO. De gids verschijnt sinds 1995 jaarlijks, en geniet in het onderwijs een groot gezag.
Intussen is de Keuzegids niet meer de enige die vergelijkende informatie over opleidingen biedt. Ze was ondermeer de bakermat voor de website www.studiekeuze123.nl die sinds 2006 in de lucht is. Maar wat de gids onderscheidt, is dat ze bij alle informatie tekst en uitleg en onafhankelijke adviezen geeft – en daarmee te gebruiken is als een echte gids.
Naast informatie per studie bevat de Keuzegids gegevens over instellingen studiesteden – zoals de grote verschillen in prijzen en wachttijden voor kamers. De gids is te koop als boek, en in digitale vorm op CD-rom. De gids is te koop in de boekhandel, en via de website www.keuzegids.org. Op die website staan ook twee voorbeeldartikelen uit de gids, en je vindt er – onder de knop “extra” nog meer informatie, zoals de service “Check je Studiestad”, met details over zowel het opleidingsaanbod als de kamermarkt en de sportvoorzieningen.
Voor de redacties, niet voor publicatie. Redacties die van plan zijn het boek in hun krant te bespreken, kunnen een recensie-exemplaar opvragen. Als u de Keuzegids bespreekt, vermeld deze dan duidelijk en herkenbaar als bron.
NB: Bij de Keuzegids wordt vanaf vandaag een erratum bijgesloten. Het belangrijkste punt betreft de samenvattende tabel op pagina 12, met de "Best beoordeelde hogescholen". Hier is Christelijke Hogeschool Windesheim in Zwolle onvermeld gebleven. Deze instelling hoort bij de grote instellingen op de gedeelde 2e plaats, met een score van 6,84. Gelieve hiermee rekening te houden in uw eventuele berichtgeving.
Bijlage I: enkele pagina's uit de Keuzegids (pdf)
Bijlage II: erratum Keuzegids 2008 (pdf)