Maatschappelijke ontwikkelingen van invloed op studiekeuze

11 november 2021 – In collegejaar 2020-2021 heeft de instroom van nieuwe universitaire studenten een record bereikt. De bachelor rechtsgeleerdheid startte afgelopen jaar als grootste studie met bijna 1.000 eerstejaars meer dan in 2019. Dit blijkt uit cijfers van de nieuwe Keuzegids universiteiten. De instroom van pedagogische wetenschappen laat eveneens een forse toename zien, van bijna 500 studenten. Ook sociologie en sociale studies hebben duidelijk meer eerstejaars getrokken. Wat hebben deze stijgers gemeen? Recente maatschappelijke ontwikkelingen in het vakgebied.

Toeslagenaffaire
Met een recordaantal van 6.403 inschrijvingen was de bacheloropleiding rechtsgeleerdheid afgelopen jaar de populairste opleiding onder studiekiezers. Mogelijk heeft de aandacht voor de toeslagenaffaire en de discussie over de Nederlandse rechtsstaat in tijden van crisis het belang van het vak benadrukt. Een andere oorzaak kan zijn dat de beperkte oriëntatiemogelijkheden ten tijde van de pandemie deze populaire studie, die traditioneel veel twijfelaars trekt, van nog meer instroom heeft voorzien. Opvallend is de sterke groei bij Universiteit Utrecht, met ruim 400 rechtenstudenten meer dan in studiejaar 2019-2020.

Sociaal engagement
Wie echter naar de relatieve groei kijkt, ziet andere uitschieters. Sociologie en sociale studies hebben samen met maar liefst 43% de grootste stijging neergezet. Generatie Z, de generatie die op dit moment voor een studiekeuze staat, kenmerkt zich door maatschappelijk engagement. Ze zijn opgegroeid in een tijd waarin onderwerpen als de klimaatcrisis, de genderdiscussie en kansenongelijkheid de boventoon voerden. In dat licht is het niet gek dat de interesse in deze studierichting is gegroeid.

Lerarentekort
Pedagogische wetenschappen (en onderwijswetenschappen) staat bij zowel de absolute als de relatieve groei in de top 3. Afgelopen collegejaar startten er 1.856 studenten binnen deze studierichting, een stijging van maar liefst 36%. Hier is een evidente link te leggen met het lerarentekort en andere veelbesproken onderwijsgerelateerde thema’s, zoals de dalende PISA-scores van Nederlandse leerlingen. Zowel vanuit het onderwijsveld als de politiek groeit de wens om meer academici voor de klas te krijgen en wordt er meer aandacht besteed aan het enthousiasmeren van vwo’ers voor een carrière in het onderwijs. Zo begon de Radboud Universiteit vier jaar geleden een eigen driejarige academische pabo. Inmiddels wordt deze opleiding ook door 12 andere instellingen aangeboden, meestal in samenwerking met een hogeschool. De instroomcijfers van afgelopen studiejaar lijken een reflectie te zijn van de maatschappelijke betrokkenheid van Generatie Z.