“Zwarte wolken” boven de arbeidsmarkt voor academici. Zo vatte een persbureau het nieuws over de arbeidsmarktprognoses in de nieuwe Keuzegids Universiteiten 2015 samen. Drie weken geleden meldden we ook al dat driekwart van de HBO-afgestudeerden de komende jaren “ongunstige perspectieven” heeft op de arbeidsmarkt. Maar hoe zit dat nou precies?
Nee, we denken niet dat álle afgestudeerden straks werkloos worden. Evenmin vinden we dat er nu dertigduizend mensen moeten kiezen voor tandheelkunde of theologie, omdat de baankansen daar toevallig even beter zijn.
Wel is het zo dat in een groot aantal studierichtingen de komende jaren meer mensen afstuderen dan er vacatures te verwachten zijn. Velen moeten dus genoegen nemen met werk op hbo- of mbo-niveau. Of ze zullen alsnog een andere opleiding moeten doen. Door de moeilijke zoektocht zal de werkloosheid van pas afgestudeerden in veel vakgebieden wel oplopen tot ruim boven de 10 procent die we nu al zien.
Dat is belangrijk om te weten, want de laatste twintig jaar waren we zulke toestanden niet meer gewend. Lange tijd kwamen studenten met bijna elk diploma prima aan werk – zeker met studies als economie, rechten of bedrijfskunde. Juist dat laatste klopt niet meer. In deze populaire vakken zijn te veel studenten en worden te weinig vacatures verwacht om iedereen aan passend werk te helpen.
Wat moet je nu met dit nieuws? Ten eerste: houd bij je studiekeus rekening met de grote verschillen in baankansen per studie. En tegelijk: als je weet wat je wilt, durf dan vooral ook een studie te kiezen met minder gunstige perspectieven. Alleen moet je dan wel beseffen dat de ‘gemiddelde’ afgestudeerde van een ‘gemiddelde’ opleiding het straks zwaar gaat krijgen. Kies dus een van de beste opleidingen en zorg dat je tijdens je studie nuttige ervaring opdoet. Want met een sterk diploma kan je ook in een zwakke markt nog succes boeken.