Deze week is de Keuzegids Hoger Onderwijs 2006/2007 verschenen, de gids die alle opleidingen en instellingen kritisch vergelijkt. Wat voor werk krijg je met studie X? Maakt hogeschool Q de beloftes over begeleiding wel waar? En welke aansluitende masters worden er aangeboden? Op al die vragen geeft de gids systematisch antwoord – net als voorheen. Maar de vorm waarin dat gebeurt, is vernieuwd. Naast een naslagwerk voor schooldecanen lanceert de redactie ook 10 handzame deelgidsjes. Leesbaar, handzaam en goedkoop. Bovendien is er een website, met een groeiende reeks extra's. De nieuwe formule blijkt nu al een succes.
Onder schooldecanen geldt de Keuzegids al jaren als onmisbaar hulpmiddel voor studiekeuzeadviezen. Ook bij de beoordeelde opleidingen heeft de gids gezag. Want geen enkele ander naslagwerk bevat zoveel vitale informatie over de inhoud en kwaliteit van opleidingen, en is tegelijk in een zo heldere en onbevangen stijl opgeschreven.
De redactie had dus genoeg reden om trots te zijn op haar Keuzegids. Maar tevreden was ze tot nu toe niet. Want hoewel het boek (en de digitale versie op schijf) bij uitstek bedoeld was voor scholieren en hun ouders, bleek de afgelopen jaren dat hij die feitelijke doelgroep slechts mondjesmaat bereikte. Men kreeg soms een kopietje van de schooldecaan, maar zelf een naslagwerk van 560 pagina's kopen? Nee, liever niet!
Om scholieren en studenten te bedienen, is de opzet van de gids jaar fors gewijzigd:
En er is nog iets veranderd. Het research- en redactiebureau HOP, dat de gids al twaalf jaar samenstelt, is hem zelf gaan uitgeven. Hoofredacteur Frank Steenkamp: "Wij merkten dat we onze doelgroep beter kennen dan de grote uitgevers. Onze lezers willen geen quasi-lollige advertenties en folders; ze willen helder en direct aangesproken worden. Nu hebben we dat zelf in de hand – zowel in woord als in beeld." Met dat laatste verwijst hij naar de stijl van de elf boekomslagen, die consequent terugkeert in advertenties en affiches.
Vier maanden staat de nieuwe uitgever nu geregistreerd. Ervaring met de verkoop van boeken had het HOP nog niet. Maar dat is veranderd. Na enkele mailings en een bescheiden advertentiecampagne zijn de boekhandels op de hoogte gesteld en is er een webwinkeltje ingericht. Op alle fronten loopt het de laatste weken storm. Het voorlopige resultaat? "Op de dag dat de gids verschijnt, hebben we al bijna net zoveel gidsen verkocht als voorheen na een jaar," meldt een tevreden hoofdredacteur. Hij begint zich zelfs zorgen te maken. "Ik vrees dat onze verzamelgids eind november al uitverkocht is – ruim voor de Sinterklaasverkopen. Dat was echt het laatste waar we op hadden gerekend".
Terug naar de inhoud. De studentenoordelen per opleiding – gegeven door 45.000 studenten! – zijn weer een belangrijke smaakmaker in de Keuzegids. Maar ze zijn niet het enige, want de aanstaande student treft ook andere belangrijke informatie aan:
Het belang van dat laatste werd in augustus duidelijk. Enkele hogescholen wierven studenten voor opleidingen met de meest creatieve namen – die echter niet officieel waren geregistreerd waren. Alleen uit de 'kleine lettertjes' bleek dat studenten een ander diploma krijgen dan verwacht. De Keuzegidsredactie bracht over deze misstand een persbericht uit. Er volgden een golf publiciteit, reacties van om de tuin geleide studenten, en Kamervragen.
Voor studiekiezers biedt de Keuzegids steeds een overzicht van opleidingen die wèl erkend zijn. Binnenkort komt daar op de website een nieuwe service bij: je kunt alle namen invoeren waaronder universiteiten en hogescholen opleidingen aanbieden. Als antwoord krijg je dan ondubbelzinnig te horen of die opleiding wel officieel erkend is, onder deze naam.
Deze service "check je opleiding" is een van de aanvullingen die de gidsredactie op haar website aanbiedt. Daarnaast start al op maandag 9 oktober een service "check je studiestad", en volgen er later nog meer uitbreidingen. Op deze manier wil de uitgever van de Keuzegids het gemak van boeken en een schijf, die je kunt beetpakken, combineren met de actualiteit die alleen op een website mogelijk is.
Met deze informatie blijft de Keuzegids dè onafhankelijke consumentengids voor toekomstige en 'switchende' studenten – in totaal een kwart miljoen mensen, die de komende twee jaar een van de belangrijkste keuzes van hun leven moeten maken. Die keus heeft consequenties waar ze zich nog weinig van kunnen voorstellen. De Keuzegids maakt die gevolgen concreet en schroomt niet om adviezen te geven: "Pas op met een toerismestudie, want veel afgestudeerden werken beneden hun opleidingsniveau". Of: "Bij studie A biedt universiteit P de meeste diepgang, maar is opleiding Q het best gericht op de praktijk."
Bij veel studies zijn de kwaliteitsverschillen bescheiden, en formuleert de redactie haar conclusies terughoudend. Maar soms spreken de feiten en de studentenoordelen boekdelen. Dan kunnen de conclusies soms hard aankomen en staan reputaties van instellingen onder druk.
Ook dit jaar is er weer sprake van zulke dieptepunten – en van hoogtepunten in de Keuzegids. Eind augustus is daarvan al een samenvatting bekend gemaakt, bij het gereedkomen van de SKI-database van Choice – een andere activiteit van het HOP. (zie www.choi.nl) De feiten en cijfers uit deze database vormen inmiddels de bron voor meerdere publicaties, waaronder de nieuwe website www.studiekeuze123.nl waarvan deze maand met medewerking van het HOP een nieuwe release wordt uitgebracht.
Kenmerkend voor de Keuzegids is dat hij niet alleen cijfers bevat maar ook toelichting, vergelijkingen en adviezen. En dat steeds per groep verwante studies. Wie meer wil weten over de kwaliteitsverschillen per studierichting, over toelatingseisen, baankansen of over specialisatiemogelijkheden, moet daarom de Keuzegids zelf ter hand nemen. Redacties die van plan zijn het boek in hun krant te bespreken, kunnen bij de uitgever een recensie-exemplaar opvragen.